Hội thảo “Tăng cường nghiên cứu về chất lượng dược liệu Đông Nam Á – Xây dựng nền tảng trao đổi dược liệu Trung Quốc – ASEAN”

Trong tuần từ 25/8 đến 30/8/2025, tại Hà Nội, Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương (NIDQC) phối hợp với Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây – Trung Quốc (GXMPA), cùng sự đồng hành của Trường Đại học Dược Hà Nội, tổ chức Hội thảo quốc tế về Nghiên cứu chất lượng và Chuẩn hóa Dược liệu – Thuốc cổ truyền giữa Trung Quốc và ASEAN.

Đây là sự kiện trọng điểm trong khuôn khổ Dự án hợp tác chất lượng thuốc cổ truyền Trung Quốc – ASEAN, được tài trợ bởi Quỹ hợp tác ASEAN – Trung Quốc trong lĩnh vực y học cổ truyền hướng tới gắn kết, hài hoà và cùng phát triển.

Hội thảo có sự tham gia trực tiếp và trực tuyến của gần 150 đại biểu là lãnh đạo các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và chuyên gia từ Việt Nam, Trung Quốc và các nước ASEAN.

Đại diện các đại biểu nước ngoài có:

- Ông San Lwin – Phó Tổng Thư ký ASEAN phụ trách Cộng đồng Văn hóa – Xã hội, tham dự và phát biểu trực tuyến.

- Ông Shen Hongrui – Phó Cục trưởng GXMPA, Trưởng đoàn Cục Quản lý – sản phẩm Y tế Quảng Tây.

- Ông  Zhou Songyu, Viện trưởng, Trưởng đoàn Viện Kiểm nghiệm Dược phẩm Quảng Tây.

- Các đoàn đại biểu của các cơ quan chính phủ đến từ Hồng Kông – Trung Quốc, Macao – Trung Quốc, và các nước ASEAN như Malaysia, Thái Lan, Lào, Campuchia, Myanmar, Indonesia.

Đại diện các đại biểu phía Việt Nam có sự tham gia của  TS. Lê Quang Thảo, TS. Nguyễn Văn Hà – Phó Viện trưởng NIDQC; PGS. TS Nguyễn Mạnh Tuyển – Phó Hiệu trưởng trường Đại học Dược Hà Nội; PGS. TS. Trịnh Văn Lẩu – Chủ tịch hiệp hội doanh nghiệp dược Việt Nam; TS. Trần Minh Ngọc – Phó Cục trưởng Cục quản lý Y dược cổ truyền – Bộ Y tế.

Các đại biểu tham gia trực tuyến đến từ:

- Viện Kiểm nghiệm Thực phẩm và Dược phẩm Quốc gia Trung Quốc;

- Viện Phát triển Năng lực Lãnh đạo thuộc Cơ quan Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia Trung Quốc (NMPA);

- Cục Hợp tác và Trao đổi Quốc tế thuộc Trung tâm Thực phẩm và Dược phẩm Trung Quốc;

- Cơ quan Quản lý Sản phẩm Y tế Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc;

- Đại diện các Cơ quan Quản lý Sản phẩm Y tế của các tỉnh thành khác của Trung Quốc.

- Đại diện Cơ quan Quản lý và Chuyên môn của các quốc gia ASEAN.

Phát biểu khai mạc, ông San Lwin, Phó Tổng Thư ký ASEAN, nhấn mạnh rằng:

“Y học cổ truyền không chỉ là một phần quan trọng trong di sản văn hóa của mỗi quốc gia ASEAN mà còn là nguồn lực quý giá để thúc đẩy chăm sóc sức khỏe toàn dân, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa. Việc thúc đẩy tiêu chuẩn hóa và đảm bảo chất lượng thuốc cổ truyền là yêu cầu thiết yếu để nâng cao niềm tin của người dân và mở rộng thị trường khu vực.”. Ông đồng thời đánh giá cao sáng kiến do Trung Quốc và Việt Nam đồng tổ chức, coi đây là bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu hợp tác ASEAN – Trung Quốc về tăng cường năng lực thể chế, nghiên cứu và hội nhập y học cổ truyền. Ông San Lwin kêu gọi các quốc gia thành viên và đối tác tiếp tục đồng hành, cùng nhau xây dựng một khung hợp tác hiệu quả, hài hòa về chính sách và kỹ thuật, từ đó nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ y học cổ truyền an toàn, chất lượng, hiệu quả cho người dân ASEAN.

Cũng trong phiên khai mạc, ông Shen Hongrui (Phó Cục trưởng Cục Quản lý các sản phẩm y tế QuảngTây – Trung Quốc (GXMPA)) nhấn mạnh ba định hướng chiến lược:

1. Lấy tiêu chuẩn làm nền tảng, tiếp tục mở rộng kết quả hợp tác của Quỹ Trung Quốc – ASEAN, tăng cường trao đổi kỹ thuật về tiêu chuẩn chất lượng, phương pháp kiểm nghiệm và quy chuẩn danh pháp;

2. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, khuyến khích các bên cùng nghiên cứu các lĩnh vực như truy xuất nguồn gốc, giám sát chất lượng, xây dựng nền tảng số và thiết lập phòng thí nghiệm chung Trung Quốc – ASEAN;

3. Thúc đẩy tích hợp ngành, xây dựng các diễn đàn kết nối chính phủ – doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp thiết lập quan hệ hợp tác lâu dài, đưa các sản phẩm thuốc cổ truyền chất lượng cao “đi vào” và “đi ra” khu vực.

Ông cũng cho rằng Hợp tác bắt nguồn từ sự tin tưởng, phát triển đến từ sự đồng hành và hội thảo hôm nay là điểm khởi đầu cho chương mới trong hợp tác thuốc cổ truyền Trung Quốc – ASEAN, vì mục tiêu xây dựng một cộng đồng chung bền vững, chăm lo sức khỏe nhân dân khu vực.

Phát biểu chào mừng tại Hội thảo, TS. Lê Quảng Thảo – Phó Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương chia sẻ: Việt Nam là quốc gia có nguồn tài nguyên và hệ động thực vật phong phú, được đánh giá là quốc gia giàu có về dược liệu của khu vực và thế giới. Cùng với đó là tri thức về y dược học cổ truyền phong phú với hàng nghìn bài thuốc dân gian mang bản sắc riêng của từng dân tộc. Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương luôn chú trọng thúc đẩy nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế nhằm mục tiêu xây dựng hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn, mục tiêu chuẩn hóa và nâng cao chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền nhằm góp phần bảo tồn và thúc đẩy y học cổ truyền Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập khu vực.

Trong 02 ngày 26 và 27/8/2025 đã diễn ra phiên toàn thể Hội thảo Tăng cường nghiên cứu về chất lượng dược liệu Đông Nam Á – Xây dựng nền tảng trao đổi dược liệu Trung Quốc – ASEAN với 14 bài báo cáo được chia thành 03 chủ đề của 3 phiên làm việc bao gồm (1) chia sẻ hoạt động quản lý Y dược cổ truyền của Quảng Tây -Trung Quốc, Việt Nam, và một số nước ASEAN; (2) Thảo luận một số vấn đề về hệ thống tiêu chuẩn chất lượng, chất chuẩn, dược liệu chuẩn; chia sẻ các hoạt động hợp tác, giao thương giữa các nước và Trung Quốc trong 5 năm gần đây và tham quan một số gian hàng sản phẩm dược liệu, thuốc cổ truyền của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương và một số doanh nghiệp như Công ty cổ phần Traphaco, Công ty cổ phần dược phẩm OPC, Công ty cổ phần dược phẩm quốc tế Abipha; (3) Chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn chất lượng thuốc cổ truyền, thuốc từ dược liệu của các quốc gia.

Hội thảo đã ghi nhận nhiều kết quả trao đổi và thảo luận tích cực như:

- Tăng cường hợp tác khu vực ASEAN – Trung Quốc trong lĩnh vực tiêu chuẩn chất lượng thuốc cổ truyền.

- Thống nhất về nhu cầu chuẩn hóa hệ quy chiếu, thử nghiệm, tên gọi dược liệu.

- Đề xuất xây dựng Phòng thí nghiệm liên kết ASEAN – Trung Quốc về thuốc cổ truyền.

- Thảo luận hợp tác nghiên cứu về các dược liệu có giá trị thương mại lớn như quế, cau, v.v.

- Đề xuất Quỹ hợp tác ASEAN – Trung Quốc tiếp tục hỗ trợ cho các giai đoạn tiếp theo.

Tiếp theo đó, trong 02 ngày, 28 và 29/8/2025, các đại biểu quốc tế tới tham quan và khảo sát thực tế một số mô hình nuôi trồng dược liệu đang triển khai tại Việt Nam, bao gồm:

- Vùng nuôi địa long Hiệp Hoà, Bắc Ninh – một sản phẩm có giá trị cao.

- Nhà máy Traphaco CNC tại Hưng Yên – mô hình công nghệ cao trong dây truyền sản xuất thuốc cổ truyền.

- Làng nghề trồng – sơ chế cau tại Thủy Nguyên – Hải Phòng – minh chứng về vai trò chuỗi giá trị địa phương.

Hội thảo kết thúc không chỉ ghi dấu sự thành công trong chuyên môn và hợp tác quốc tế, mà còn mang ý nghĩa đặc biệt khi được tổ chức đúng vào tuần lễ cao điểm cả nước hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025).

Trong không khí trang trọng, rộn ràng chuẩn bị cho đại lễ lịch sử của dân tộc, sự kiện đã trở thành một điểm nhấn ngoại giao y tế – khoa học, thể hiện vai trò và hình ảnh chủ động, tích cực, trách nhiệm của Việt Nam trong tiến trình hội nhập khu vực và toàn cầu.

Việc các đoàn quốc tế đến thăm Việt Nam đúng dịp lễ lớn càng góp phần thắt chặt tình hữu nghị, thể hiện sự tin tưởng và tôn trọng dành cho Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực gìn giữ, phát huy giá trị y học cổ truyền – một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa và y tế cộng đồng của các nước châu Á.

Đây không chỉ là cơ hội chia sẻ tri thức mà còn là lời khẳng định: Việt Nam – với nền tảng truyền thống lâu đời, đang ngày càng khẳng định vị thế trong vai trò kết nối, dẫn dắt hợp tác y dược cổ truyền giữa ASEAN và các đối tác chiến lược như Trung Quốc – vì một tương lai chăm sóc sức khỏe nhân dân bền vững, chất lượng và hài hòa tiêu chuẩn.

Một số hình ảnh tiêu biểu tại Hội thảo:

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo

Ông San Lwin – Phó Tổng Thư ký ASEAN phụ trách Cộng đồng Văn hóa – Xã hội, tham dự và phát biểu trực tuyến

Ông Shen Hongrui – Phó Cục trưởng GXMPA, Trưởng đoàn Cục Quản lý – sản phẩm Y tế Quảng Tây

TS. Lê Quang Thảo - Phó Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương phát biểu khai mạc Hội thảo

Các đại biểu quốc tế và Việt Nam

Tham quan và làm việc tại Trường Đại học Dược Hà Nội

Tham quan vườn cau tại Hải Phòng

Tham quan khu vực nuôi địa long tại Bắc Ninh

Tham quan và làm việc tại Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương